Alles in je lichaam is met elkaar verbonden. Van je kruin tot aan je tenen, maar ook vanbinnen. Deze holistische kijk op het lichaam is al eeuwenoud. Alles in je lijf is onderdeel van het grote geheel. Deze kijk op het lichaam verklaart waarom je je niet zo lekker voelt als je hormonen niet in balans zijn.
Je hormonen maken deel uit van de complexe geheel en hebben dus invloed op je zowel je gezondheid, als hoe lekker je in je vel zit. Zijn zij uit balans, dan ben jij uit balans. Gelukkig kun jij ze helpen om weer in evenwicht te komen.
Wat zijn hormonen en welke hormonen heb ik?
Je lichaam maakt hormonen aan om allerlei processen in je lijf te regelen. Via het bloed worden de hormonen naar de juiste plekken gebracht. Daar veroorzaken ze een bepaalde reactie bij bijvoorbeeld organen of weefsels.
De meest bekende voorbeelden van processen zijn het regelen van de menstruatie, de overgang en de aanmaak van sperma. Maar denk ook aan de hormonen die bij pubers zorgen voor groei en ontwikkeling. En de stofjes die je gelukkig of juist een beetje depressief doen voelen.
Waar komen ze vandaan?
Op verschillende plekken in je lijf worden hormonen aangemaakt. Dat verklaart ook waarom hormonen veel invloed kun hebben op hele verschillende manieren:
- De hypofyse en hypothalamus in het hoofd
- De schildklier en bijschildklieren in je hals
- De bijnieren en alvleesklier in je buik
- De voortplantingsorganen
Welke heb ik?
Er worden nog steeds nieuwe hormonen ontdekt! Hoeveel er precies zijn weten we dus nog niet. Ze hebben vaak meerdere functies. Hieronder staat er een aantal die je waarschijnlijk wel kent of van gehoord hebt.
- Endorfine stilt de pijn
- Adrenaline zorgt dat je snel in actie kunt komen
- Dopamine geeft je een fijn gevoel
- Serotonine maakt je gelukkig
- Oxytocine maakt ons sociaal
- Melatonine helpt ons te slapen
- Oestrogeen kalmeert en zorgt voor de groei van vrouwelijke geslachtsorganen
- Testosteron geeft ons kracht
- Cortisol helpt ons omgaan met stress
- Insuline houdt de bloedsuikerspiegel in balans
- Progesteron kalmeert
- Schildklierhormonen regelen temperatuur en stofwisseling
- Groeihormonen zorgen voor groei, sterke botten en spieren
Hoe merk je dat je hormonen uit balans zijn?
Al die verschillende soorten hormonen zijn dus de boodschappers. Als zij hun werk goed doen, dan heb jij daar profijt van en voel je je top. Alleen soms gaat er iets mis in de communicatie, omdat de hormonen zelf niet goed hun werk doen of ze verhinderd worden. Met klachten of een ziekte als gevolg. En dat wil je liever niet.
Denk aan stemmingswisselingen en eetbuiten. Of ernstiger: PCOS, PMS, een laag libido en gebrek aan evenwicht. Maar ook slaapstoornissen, haaruitval, gewichtstoename, burn-out en een heftige menopauze kunnen een gevolg zijn van een hormonale disbalans.
Zo breng je je hormonen weer in balans
Maar treur niet! Je kunt zelf veel doen om je hormonen weer in balans te brengen én te houden! Soms vraagt je levensstijl om een paar aanpassingen. Of helpt het om bepaalde voedingsmiddelen te eten.
Verbeter je levensstijl
De oplossing ligt in de meeste gevallen in het aanpassen van je leefstijl. Je hoort natuurlijk vaak genoeg dat te veel stress, ongezonde voeding en te weinig slaap slecht voor je is. En ja, ze hebben ook invloed op je hormonen. Dat is goed nieuws, want dat betekent dat je er zelf mee aan de slag kunt!
Je kunt bijvoorbeeld proberen meer te ontspannen. Of dat nu is in de vorm van slaap, omdat je weet dat je eigenlijk altijd te laat naar bed gaat. Of in de vorm van een boswandeling of het lezen van een boek. Een nacht slecht slapen heeft effect op je hormonen. En díe hormonen op de volgende nacht slaap. Daarnaast ervaren velen van ons iedere dag stress. Stress verminderen is een goed startpunt voor een betere balans.
Een tweede simpele aanpassing is veel water drinken. Water en thee spoelen het lichaam schoon. Je voert zo afvalstoffen af zodat herstel kan plaatsvinden. Let op: frisdrank is geen gelijkwaardig alternatief. Dit kan de hormonen juist negatief beïnvloeden.
Een niet zo makkelijke verandering is om te stoppen met roken en drinken. Toch zijn het belangrijke factoren. Onderzoek heeft aangetoond dat roken een negatieve invloed heeft op de hormoonbalans. Hetzelfde geldt voor alcohol. Maar je zult wel even door de zure appel heen moeten bijten.
Eten voor je hormonen
Gezond eten is een levensstijl. Maar af en toe wat lekkers eten past óók bij een gezonde levensstijl. Een gezellig avondje uit eten met vrienden kan wonderen doen voor je gemoedstoestand. Ook hierin zul je een balans moeten zoeken.
Een gebalanceerd dieet brengt jouw hormonen wellicht ook in balans. Naast, vanzelfsprekend, veel groenten en fruit, houd dat in dat je ook zoveel mogelijk niet-biologisch vlees, bewerkt voedsel vermijdt. Maar dat niet alleen. Ook beperkende diëten, langdurige diëten en crashdiëten zijn funest voor je hormonen.
Voedsel dat niet uit een fabriek komt, werkt het beste. Zonder toegevoegde suikers en conserveermiddelen. Voeding zonder etiket met tientallen ingrediënten. Ga aan de slag met veel groene groenten. Fruit dat rijk is aan antioxidanten en specerijen zoals kaneel, gember en kurkuma.
Ook heb je voldoende vetten nodig. Goede vetten. Die heb je namelijk nodig om hormonen aan te maken. Denk aan een handje noten als snack, een avocado tijdens de lunch of wat lijnzaad bij je ontbijt.
